بررسی تطبیقی آیه میثاق از نظر استاد شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی

یکی از مهم‏ترین استنادات قرآنی در فطری بودن معارف دینی، آیه 172 اعراف «أَلَسْتُ برَبّکُمْ قالُوا بَلی» است که می­توان آن را احتجاجی در برابر معاندین و منکرین دین دانست. آرای گوناگونی از متقدمین و متأخرین در مورد این آیه مطرح شده است؛ برخی آیه را در حد تمثیل دانسته­اند و بعضی دیگر معتقدند که آیه درصدد بیان واقعیت خارجی است‏. ضرورت بحث از این موضوع، زمانی نمایان می­شود که اختلاف نظرات متعدد و به ظاهر متناقض در این زمینه، موجب تشویش اذهان عرف و به ویژه علاقه­مندان به این بحث می­شود. مقاله حاضر پس از بررسی نظرات دیدگاه های شهید مطهری و استاد جوادی­آملی پیرامون عالم­ذر، بیان می­دارد که وجه تشابه این دو بزرگوار در عنایت به دیدگاه علامه طباطبایی است با این تفاوت که شهید مطهری ظاهراً این نظریه را پذیرفته­اند ولی استاد جوادی آن را نقد نموده­اند، به نظر می­رسد نوآوری نوشتار حاضر این است که می­توان دیدگاه ملکوت علامه طباطبایی را با نظریه­ی فطرت استاد جوادی­آملی جمع نمود.